Meze İsimleri
Mezeler, genellikle küçük porsiyonlarda sunulan ve çoğunlukla soğuk servis edilen, ana yemek öncesi iştah açıcı olarak sofraya konulabilen veya çilingir sofralarında içki yanında tüketilen hafif gıdalardır. Türkiye ve Ortadoğu ülkelerinde "meze" ya da "meza" olarak bilinen bu aperatifler, İtalya'da "antipasto," Fransa'da "hors d'oeuvre," İspanya'da "tapas," Mağrip ülkelerinde ise "mukabalat" olarak adlandırılmaktadır.
Mezeler çok çeşitli türlerde olabilir. Duruma göre peynir, salam, yoğurt ya da meyveler meze sayılabildiği gibi, sebzelerden ya da deniz mahsullerinden hazırlanmış çeşitleri de mevcuttur.
Belli Başlı Meze İsimleri
Meze çeşitleri genellikle şu şekilde sınıflandırılabilir:
- Turşular: Her çeşit turşu meze olarak değerlendirilebilir. Özellikle kornişon, kırmızı biber ve pancar turşusu hem meze olarak hem de mezelerin hazırlanmasında kullanılabilir.
- Salatalar: Her türlü salata meze olarak sunulabilir. Rus salatası, Amerikan salatası, çoban salata, gavurdağı salatası, patlıcan salatası, ahtapot salatası, beyin salatası sevilen mezelerdir.
- Peynirler: Beyaz peynir, tulum peyniri, eski kaşar, gravyer, örgü peynir, otlu peynir gibi çeşitler rakı ya da şarabın yanında meze olarak tüketilebilir.
- Soğuk Etler: Çiğ köfte, pastırma, salam, söğüş dil, söğüş tavuk, Çerkez tavuğu, midye dolma ve soğuk balıklar bu kategoride yer alır.
- Çirozlar: Tuzla işlem görerek saklanmış ve kurutulmuş balıklar bu grupta sayılabilir. Uskumru, istavrit, mersinbalığı sevilen çiroz balıklarıdır. Zeytinyağı, limon ve sirke ile servis edilir.
- Zeytinyağlı Sebzeler: Barbunya fasulye pilakisi, zeytinyağlı börülce, zeytinyağlı enginar, piyaz gibi türler bu gruptadır.
- Zeytinyağlı Dolma ve Sarmalar: Şeyh-ül muhşi, zeytinyağlı yaprak sarması, zeytinyağlı patlıcan dolması gibi çeşitler bu kategoriye girer.
- Yoğurtlu ve Domates Soslu Kızartmalar: Yoğurtlu şakşuka, patates, patlıcan, havuç, kabak kızartmaları, soğan halkası, tavuk pane, kaşar pane gibi çeşitler bu grupta yer alır.
- Ezmeler: Acılı ezme, fava (bakla ezmesi), humus (nohut ezmesi), muhammara, acuka, cevizli biber gibi ezme türleri bu kategoride yer alır.
- Yoğurtlu Mezeler: Tarator, haydari, borani, yoğurtlu semizotu, süzme yoğurt, cacık, kabak yoğurtlama, havuç yoğurtlama, topalak, yoğurtlanmış brokoli ya da karnabahar salatası gibi çeşitler bu gruptadır.
- Sıcak Mezeler: Mini tavuk şiş, mini börekler (özellikle sigara böreği), mini köfteler, midye tava, sac kavurma, karides tava, Arnavut ciğeri, kalamar pane, patates kroket, sosis tava, karides güveç gibi sıcak servis edilen mezelerdir.
- Çemen: Baharatlı ve yoğun aromalı bir meze çeşididir.
- Dip Soslar: Kraker, cips, havuç, salatalık gibi yiyeceklerin batırılarak yendiği koyu kıvamlı soslar bu grupta yer alır.
- Havyar: Balık yumurtasından yapılan ve genellikle lüks sofralarda yer alan bir meze çeşididir.
- İçli Köfte: Dışı bulgurla kaplanmış, içi kıyma ve baharatla doldurulmuş bir meze çeşididir.
Mezeler, hem görsel zenginlikleri hem de tat çeşitlilikleri ile sofraların vazgeçilmez unsurlarıdır. Ülkeden ülkeye ve kültürden kültüre değişiklik gösteren bu lezzetler, yemek kültürünün önemli bir parçasını oluşturmaktadır.
|